De inclusiemarathon

Over diversiteit en gelijkwaardigheid op de werkvloer

Kauthar Bouchallikht & Zoe Papaikonomou

Het besef dat diversiteit en inclusie op de werkvloer belangrijk zijn en een organisatie veel kunnen opleveren dringt tot steeds meer organisaties door. Maar hoe zet je dat besef om in actie? Hoe voorkom je dat het bij holle woorden en flitsende diversiteitsstatements blijft?

In ‘De inclusiemarathon’ interviewen auteurs Kauthar Bouchallikht en Zoë Papaikonomou 41 diversiteitsprofessionals en -onderzoekers over hun kennis en ervaringen in het werkveld van diversiteit en inclusie. Ze vertellen over de hobbels waar ze tegenaan lopen en over hun aanpak. Het maakt van ‘De inclusiemarathon’ een onthullend boek over het aanhoudende gebrek aan diversiteit en gelijkwaardigheid binnen veel organisaties, maar ook een constructief, concreet verhaal over hoe organisaties diverser, gelijkwaardiger en inclusiever kunnen worden.

Hallo witte mensen

Anousha Nzume

“In dit boek wil ik graag uitleggen hoe je als wit persoon je privilege kunt erkennen en hoe je door dat te begrijpen hopelijk ook racisme in de samenleving kunt inzien en aanvechten.” – Anousha Nzume

Of we nu willen of niet, in Nederland leven we in een witte wereld. Eeuwenlang was ‘wit’ bepalend voor de maatschappelijke en culturele status quo. Maar sinds de hernieuwde Zwarte Piet-discussie lijkt ‘wit’ onder druk te staan als nooit tevoren.

‘Hallo witte mensen’ is een handleiding voor het leven in deze veranderende wereld. Vragen als: ‘Waarom weer dat gezeur over Zwarte Piet?’ ‘Dan is blanke vla zeker ook racistisch?’ ‘Hoe zit het nou met het n-woord?’ ‘Iemand een tropische verrassing noemen is toch juist een compliment?’, en: ‘Waarom ga je niet terug naar je eigen land?’, worden in dit boek beantwoord.

Aan de hand van persoonlijke anekdotes, wetenschappelijke publicaties (‘in jip-en-janneketaal’) en gesprekken met ervaringsdeskundigen, helpt Anousha Nzume witte mensen om te gaan met hun witte fragiliteit tussen de steeds mondiger wordende niet-witte mensen. En niet-witte mensen hoe om te gaan met de defensieve houding van witte mensen zodra hun privilege ter discussie staat. Dit alles brengt zij met liefde, compassie en geduld.

Witte onschuld

Paradoxen van kolonialisme en ras

In ‘Witte onschuld’ onderzoekt Gloria Wekker een centrale paradox in de Nederlandse samenleving: de passie en agressie die ras oproept, terwijl het bestaan van ras en racisme tegelijkertijd in alle toonaarden wordt ontkend. In haar verkenning van het dominante zelfbeeld van de witte Nederlander is het ‘culturele archief’ een leidend concept: de diep ingesleten attitudes en emoties die racisme in stand houden en hun oorsprong kennen in het koloniale verleden.

In een nieuw uitgebreid voorwoord kijkt Gloria Wekker terug op het jaar 2020, in meerdere opzichten een ‘annus horribilis’, en komt zij uit op vier nieuwe paradoxen, aanvullend op de vier tegenstellingen die zij al noemde in de oorspronkelijke inleiding van Witte onschuld.

Alledaags racisme

Philomena Essed

Voor “Alledaags racisme” sprak Philomena Essed aan het begin van de jaren tachtig van de vorige eeuw met een twintigtal Surinaamse en Afro-Amerikaanse vrouwen over situaties op het werk, bij het zoeken naar woonruimte, tijdens het contact met buren of collega’s, bij het winkelen, in de bus of in de tram. Als een van de eerste onderzoeksters probeerde zij een beeld te krijgen van de vooroordelen en het racisme dat deze vrouwen ondervonden in hun alledaagse omgang met witte Nederlanders.

Het boek levert een schat aan materiaal dat inzicht biedt in wat Philomena Essed alledaags racisme noemt. Een diffuus geheel van steeds terugkerende patronen van discriminatie en voor­oordeel. Deze patronen zijn nog steeds aanwezig waardoor het boek dat in 1984 voor het eerst verscheen niets aan actualiteitswaarde heeft ingeboet.

Aan deze nieuwe editie voegde Philomena Essed een nieuw hoofdstuk toe over het zogenaamde ‘entitlement racism’, het racisme dat wordt gerechtvaardigd met een beroep op de vrijheid van meningsuiting. Philomena Essed (1955) is hoogleraar Critical Race, Gender & Leadership Studies aan de Antioch University.

Heb je een boze moslim voor mij?

Over inclusieve journalistiek
Zoe Papaikonomou

Wat betekent het voor het nieuws als alle nieuwsmakers op elkaar lijken? Welke verhalen missen we daardoor als publiek? En hoe betrouwbaar en zorgvuldig kunnen journalisten de samenleving verslaan wanneer zij een blinde vlek hebben voor een deel van die samenleving?

In ‘Heb je een boze moslim voor mij?’ onderzoeken onderzoeksjournalist Zoë Papaikonomou en onderzoeker Annebregt Dijkman waarom het (actualiteiten)media nog steeds niet lukt om diverser te worden, zowel in de afspiegeling van redacties als in hun manier van werken. Samen met meer dan 50 journalisten, opiniemakers en deskundigen nemen de auteurs de redactiecultuur onder de loep. Zij vertellen over hun ervaringen op de nieuwsvloer en ze delen hun ideeën om journalistiek inclusief te maken. Dat is uniek, omdat er nog nooit zo veel journalisten zich openlijk uitspraken over wat zij meemaakten op redacties.

Papaikonomou en Dijkman volgden ook twee jaar lang de zoektocht naar meer diversiteit van online platform De Correspondent. Wat komt de redactie tegen op deze zoektocht en wat kunnen actualiteitenmedia daarvan leren?

Het antiracisme handboek

Chanel Matil Lodik

In Het anti-racisme handboek laat Chanel zien waarom het belangrijk is om je met antiracisme bezig te houden en hoe je actief kunt bijdragen aan een inclusieve samenleving.

Sinds de oprichting van de Black Lives Matter-beweging houden we ons massaal bezig met racisme. Wat is racisme? Is een onschuldig grapje wel oké? En zijn alleen witte mensen racistisch of kunnen personen van kleur dit ook zijn? Het blijkt ontzettend lastig om racisme in onze samenleving met wortels en al uit te roeien. Maar als meer mensen durven te ontdekken waar ze zelf weleens een misstap begaan, kunnen we steeds dichter naar een inclusieve samenleving toe groeien.

Iedereen maakt weleens een fout, een lerende houding is waar het om draait. In haar boek laat Chanel zien waarom het belangrijk is om je met antiracisme bezig te houden, ook als je denkt niet racistisch te zijn. Dankzij duidelijke voorbeelden en praktische tips weet je precies hoe je respectvol met je medemens omgaat, van welke kleur zij ook zijn.